11 lipca 2020 r. minęło 100 lat od przeprowadzenia na Warmii, Mazurach i Powiślu plebiscytu. Celem głosowania było ustalenie przynależności terytorialnej tych obszarów do Polski lub Niemiec. I choć plebiscyt został przegrany, bo ostatecznie w granicach Rzeczypospolitej znalazły się tylko z terenu dzisiejszego woj. warmińsko-mazurskiego wsie Groszki, Czerlin, Lubstynek i Napromek, to przyczynił się do wzmocnienia poczucia polskości tych ziem.
Z okazji rocznicy odbyło się wiele uroczystości zarówno centralnych, jak i w regionie. W Lubstynku plebiscyt upamiętniono 10 lipca z inicjatywy prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr. Jarosława Szarka oraz wójta gminy Lubawa Tomasza Ewertowskiego. Podczas uroczystości wystąpili zaproszeni gości, m.in. marszałek województwa warmińsko-mazurskiego Gustaw Marcin Brzezin. Z kolei dyrektor oddziału IPN w Gdańsku prof. Mirosław Golon otworzył wystawę „Plebiscyt 1920 roku. Walka o Polskość Warmii, Mazur i Powiśla”. Głównym punktem uroczystości było odsłonięcie pamiątkowej tablicy Pamięci mieszkańców Warmii i Mazur oraz Ziemi Lubawskiej, którzy 11 lipca 1920 roku mieli odwagę opowiedzieć się za przyłączeniem tych ziem do Polski. Druga część obchodów miała miejsce 11 lipca w Olsztynie, gdzie w holu Urzędu Wojewódzkiego otwarto wystawę poświęconą historii plebiscytu, a następnie odbyła się sesja naukowa. Ważnym punktem rocznicowych obchodów w stolicy Warmii była uroczystość patriotyczna na Placu Konsulatu Polskiego, pod Kolumną Orła Białego.
Wpisując się w tak ważne wydarzenie regionu, serdecznie zapraszamy nauczycieli i uczniów do włączenia się w obchody 100-lecia plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu także poprzez wzięcie udziału w różnych inicjatywach proponowanych przez W-M ODN w Olsztynie, m.in. konkursach i warsztatach. Zachęcamy również do zaglądania na stronę sieci „Regionalizm-patriotyzm jutra”, gdzie zamieszczane są dobre praktyki tematycznie związane z plebiscytem. Nauczyciele warmińsko-mazurskich placówek dzielą się tu swoimi doświadczeniami i inspirują wzajemnie do dalszych działań.
Iwona Jóźwiak,
doradca W-M ODN w Olsztynie
z historii i wiedzy o społeczeństwie
zdjęcia: Iwona Jóźwiak